ТР ГТХМның Ш. С. Каратай исемендәге Республика тернәкләндерү үзәгендә МХОдә катнашучылар һәм аларның гаилә әгъзалары белән психологик эш үзенчәлеге
Тормыш һәм сәламәтлеккә куркыныч тудыручы хәрби хәрәкәтләр вәзгыяте кеше өчен экстремаль булып тора һәм катлаулы адаптация таләп итә. Бу СМОдә катнашучыларга да, аларның гаилә әгъзаларына да кагыла. Шуңа күрә барлык катнашучыларның да диярлек теге яки бу дәрәҗәдә физик һәм психик халәттә, шулай ук социаль активлык дәрәҗәсендә һәм сыйфатында тискәре үзгәрешләр күзәтелә.
Республика тернәкләндерү үзәгендә махсус операциядә катнашучы 100дән артык кеше тернәкләндерү узган инде. Беренчел психологик консультация вакытында көрәшчедә пөхтә булмаган тышкы кыяфәт, киң хәрәкәтләр, кинәт кәеф үзгәрү, сагаю һәм ярсучанлык, әйтелмәләрнең кискен булуы, шулай ук күрү һәм сөйләм контактыннан качу, диалогта пассивлык, тотрыксызлык һ. б. очрый. Аларның күбесе сугыш хәрәкәтләреннән кайткач алкогольне чиктән тыш күп куллана. Ул авыртуны һәм аларның хәтерендә даими калкып чыга торган хатирәләрне басарга.
Бу кайткан сугышчы тыныч вакытта үзенең социаль роленең әһәмиятенә ышанычын югалтканга күрә дә килеп чыга – "әгәр мин сугышчы түгел, кем мин?". Күпләр бу сорауга җавап таба алмый һәм яңадан сугышырга китәргә омтыла. Еш кына алардан "сез безне беркайчан да аңламаячаксыз, чөнки анда сез булмадыгыз" дип ишетергә була…
Гаеп хисе-үзәктә реабилитация узучы МХО катнашучысының психологик халәтенең еш юлдашы. Вакытында ярдәм итә, әйтә, саклый, хезмәттәшен коткара алмаган өчен гаеп. Үзәктә МХО катнашучылары белән өч елдан артык психологик эш алып барыла. Практика күрсәткәнчә, свода катнашучыларның күп кенә гаиләләре психологик ярдәмгә һәм консультациягә мохтаҗ, чөнки МХОның озак чоры Гаиләнең психологик хәлен сизелерлек үзгәртә. Даими борчылу фонында хатын-кызның эмоциональ-психологик хәле үзгәрә, ә социаль планда ул өстәмә йөкләнеш ала.
2022 елдан 2025 елга кадәр үзәктә МХО катнашучыларының 40тан артык ата-анасы һәм тол хатыннары тернәкләндерү курсы узган.